Gezonde verzorgingsproducten

Een van de pijlers van leefstijlgeneeskunde is het vermijden van schadelijke stoffen. Bekende schadelijke stoffen zijn tabak, alcohol en fijnstof. Maar hoe zit het met de stoffen die we bijna dagelijks op onze huid smeren? Wist je dat de huid ons grootste orgaan is? Veel van de ingrediënten van cremes die we op onze huid smeren worden in het lichaam opgenomen en kunnen daar soms schadelijke effecten hebben. Het gaat dan om bepaalde geurstoffen, houdbaarheidsstoffen en bijvoorbeeld stoffen die de cremes gemakkelijk smeerbaar maken.

Er zijn verschillende instanties die voorschrijven welke ingrediënten in cosmetica mogen zitten. In Nederland controleert de Voedsel- en Waren Autoriteit of de regels uit de Europese Cosmetica Verordening door fabrikanten worden nageleefd.

Ingrediënten die mogelijk een schadelijke werking hebben op de gezondheid zijn bijvoorbeeld parabenen. Houdbaarheidsstoffen die hormoonverstorend en kankerverwekkend kunnen zijn. 

Of triclosan, dat gebruikt wordt om microbiele verontreinigingen te neutraliseren. Onderzoek heeft aangetoond dat het via effect op het microbioom oa darmontstekingen kan veroorzaken. Ook heeft het effect op de schildklier, het hart en het zenuwstelsel. Triclosan gebruik tijdens de zwangerschap kan mogelijk het geboortegewicht van het kind beïnvloeden.

Een overzicht van mogelijk schadelijke stoffen vind je op www.ewg.org/skindeep/. Daar kun je tevens informatie krijgen over specifieke producten of merken, door de naam in toe voeren ion een zoekmachine. Je krijgt dan direct een overzicht van de ingrediënten die mogelijk schadelijk zijn.

De belangrijkste hieruit zijn:

• Bronopol (2-bromo-2-nitropropane-1,3-diol), een conserveringsmiddel dat bij uiteenvallen formaldehyde afgeeft. Formaldehyde kan irritatie van de huid en allergische reacties veroorzaken. Ook is het carcinogeen (kankerverwekkend). Er mag maximaal 0,1% bronopol in een product zitten.
• Butylphenyl methylpropional (BMHCA), een geurstof die wordt afgeraden door de Scientific Committee on Consumer Safety van de EU. 
• Hormoonverstoorders, stoffen die een invloed hebben op ons hormoonsysteem. Ze kunnen kankerverwekkend zijn en gezondheidseffecten hebben op langere termijn. Ik noemde al even de parabenen (propylparaben, butylparaben, methylparaben en ethylparaben) en triclosan. Andere hormoonverstorende stoffen zijn: ethylhexyl methoxycinnamate (octinoxate), butylhydroxyanisole BHA, benzophenon-1, cyclomethicone, cyclotetrasiloxane en oxybenzone (benzophenone-3).
• Hydroxyisohexyl 3-cyclohexene carboxaldehyde (HICC), een geurstof. Deze stof is sinds 2019 verboden, maar wordt soms nog aangetroffen in zonnecremes.
• Methylisothiazolinone (MI), een conserveringsmiddel. Mag alleen gebruikt worden in producten die je afspoelt, zoals zeep en shampoo.
• Petrolatum, een minerale olie, waarvan de grondstof carcinogeen kan zijn. Is in principe verboden, maar komt soms voor in make-up en lippenbalsem.
• Parfum. Parfum hoeft niet in een verzorgingsproduct te zitten en kan allergieën veroorzaken, net als:
• Linalool, en:
• Benzylalcohol.
• Phenoxyethanol, een conserveringsmiddel dat in hoge dosering schadelijk en irriterend kan zijn. Er mag maximaal 1% phenoxyethanol in verzorgingsproducten zitten. Als er meer in zit, moet dat vermeld worden.
• Minerale oliën. De precieze gezondheidsrisico’s van minerale oliën zijn nog onduidelijk, maar voorzichtigheid wordt aangeraden.
• Titaniumdioxide: een witte kleurstof die wordt gebruikt in verschillende geneesmiddelen en supplementen, maar ook in bijvoorbeeld tandpasta en lippenbalsem. Het kan in principe niet de huidbarrière passeren, maar heeft wel effect wanneer het wordt ingenomen. De consumentenbond heeft recent de Europese commissie opgeroepen om deze stof te verbieden.

 Het probleem met al deze stoffen is dat ze wel toegelaten worden in verzorgingsproducten omdat je met een enkele keer smeren niet de maximaal toelaatbare dosis overschrijdt. Maar ik weet niet hoe het jou vergaat, maar ik heb niet maar 1 verzorgingsproduct in de kast staan, dat ik 1 keer per dag gebruik. We hebben vaak meerdere producten, die we over elkaar heen smeren, meestal 2 keer per dag. Dan kan de dosis van stoffen die mogelijk schadelijk zijn dus oplopen. Aangezien ik liever aan de veilige kant blijf kies ik er bewust voor om producten op mijn huid te smeren die deze schadelijke stoffen niet in zich hebben.

De beste strategie om schadelijke stoffen te vermijden is om goed de ingrediënten te checken van de producten die je gebruikt, zeker van de stoffen die je op je huid smeert. Als dat je te ver gaat kun je er in ieder geval voor zorgen dat je producten kiest met een keurmerk, zoals Ecocert, Natrue, BDIH, Cosmebio en Cosmos. Op mijn social media kanalen (Instagram en Facebook) deel ik regelmatig veilige producten waar ik enthousiast over ben. Ook kun je daar regelmatig een mooie winactie voor gezonde verzorgingsproducten vinden!

Let jij er al op of je verzorgingsproducten vrij zijn van schadelijke stoffen? Hopelijk helpt dit overzicht je om de juiste keuzes te maken!

Referenties: 

Nowak K, Ratajczak-Wrona W, Górska M, Jabłońska E. Parabens and their effects on the endocrine system. Mol Cell Endocrinol. 2018 Oct 15;474:238-251.

Matwiejczuk N, Galicka A, Brzóska MM. Review of the safety of application of cosmetic products containing parabens. J Appl Toxicol. 2020 Jan;40(1):176-210.

Sanidad KZ, Xiao H, Zhang G. Triclosan, a common antimicrobial ingredient, on gut microbiota and gut health. Gut Microbes. 2019;10(3):434-437.

Patti MA, Henderson NB, Gajjar P, Eliot M, Jackson-Browne M, Braun JM. Gestational triclosan exposure and infant birth weight: A systematic review and meta-analysis. Environ Int. 2021 Dec;157:106854.

Milanović M, Đurić L, Milošević N, Milić N. Comprehensive insight into triclosan-from widespread occurrence to health outcomes. Environ Sci Pollut Res Int. 2021 Nov 6:1–22.

https://www.nvwa.nl/onderwerpen/cosmetica/eu-regels

https://eur-lex.europa.eu/LexUriServ/LexUriServ.do?uri=OJ%3AL%3A2009%3A342%3A0059%3A0209%3Anl%3APDF

https://ec.europa.eu/health/scientific_committees_nl

https://www.consumentenbond.nl/verzorging-van-je-kind/ingredienten-in-cosmetische-producten

https://www.ncv-cosmetica.nl/