Dokter Valentine Een vraag die ik regelmatig krijg en die ik graag voor je beantwoord!
Ten onrechte wordt er nog steeds vaak gedacht dat sojaproducten een negatief effect hebben op hormonen. Dit komt waarschijnlijk voort uit vroege studies die zijn gedaan bij ratten, waarbij een link werd gezien tussen de fyto-oestrogenen uit soja en de ontwikkeling van kanker. Sindsdien is er uitgebreid onderzoek gedaan naar soja bij mensen en kan ik je geruststellen: dit effect wordt niet waargenomen bij mensen! Sterker nog: soja blijkt juist beschermend en goed voor de gezondheid!
Mensen die regelmatig soja gebruiken hebben onder andere een lagere kans op borstkanker en prostaatkanker, minder overgangsklachten en een lager risico op hart- en vaatziekten.
Een in 2021 uitgevoerde meta analyse van 41 studies gepubliceerd tussen 2010 en 2020 liet zien dat soja geen effect heeft op testosteron- en oestrogeenspiegels. Koemelk daarentegen heeft wel degelijk effect op hormoonspiegels. Het verhoogt oestrogeenspiegels en verlaagt het testosteron.
Jongetjes die soja producten gebruiken hebben geen last van borstvorming en geen afwijkende hormoonspiegels. Als kinderen al op jonge leeftijd soja gebruiken (dat kan vanaf een leeftijd van 6 maanden) wordt het grootste beschermende effect gezien op het ontwikkelen van borstkanker en prostaatkanker.
Soja bevat veel eiwit (met alle 9 essentiële aminozuren!), vezels, calcium en meervoudig onverzadigde vetzuren. Het bevat juist weinig verzadig vet en cholesterol. Een mooi en gezond voedingsmiddel dus! Let er wel op dat je minimaal bewerkte sojaproducten gebruikt, zoals (ongezoete) sojamelk, tofu en tempeh. En net zoals voor alle voedselgroepen geldt ook hier: wissel af. Eet niet meerdere keren per dag soja, maar maak ook gebruik van andere peulvruchten, noten, zaden en pitten. Geef je kinderen bijvoorbeeld dan weer sojamelk en wissel af met amandelmelk. Geef ze de ene dag tofu en de volgende dag iets met linzen of kikkererwten. Een grote variatie aan plantaardige voedingsstoffen is goed voor je microbioom, dat aan de basis staat van een goede gezondheid!
Volg je me al op Facebook of Instagram? Daar deel ik dagelijks tips over gezonde, plantaardige voeding, laat ik zien wat ik eet en hoe ik zelf een gezonde leefstijl inpas in mijn leven. Ook deel ik recepten en organiseer ik regelmatig mooie winacties met producten waar ik enthousiast over ben. Zie ik je daar?
Literatuur:
Reed KE, Camargo J, Hamilton-Reeves J, Kurzer M, Messina M. Neither soy nor isoflavone intake affects male reproductive hormones: An expanded and updated meta-analysis of clinical studies. Reprod Toxicol. 2021 Mar;100:60-67.
Hamilton-Reeves JM, Vazquez G, Duval SJ, Phipps WR, Kurzer MS, Messina MJ. Clinical studies show no effects of soy protein or isoflavones on reproductive hormones in men: results of a meta-analysis. Fertil Steril. 2010 Aug;94(3):997-1007.
Li N, Wu X, Zhuang W, Xia L, Chen Y, Zhao R, Yi M, Wan Q, Du L, Zhou Y. Soy and Isoflavone Consumption and Multiple Health Outcomes: Umbrella Review of Systematic Reviews and Meta-Analyses of Observational Studies and Randomized Trials in Humans. Mol Nutr Food Res. 2020 Feb;64(4):e1900751.
Korde LA, Wu AH, Fears T, Nomura AM, West DW, Kolonel LN, Pike MC, Hoover RN, Ziegler RG. Childhood soy intake and breast cancer risk in Asian American women. Cancer Epidemiol Biomarkers Prev. 2009 Apr;18(4):1050-9.
Wang Q, Liu X, Ren S. Tofu intake is inversely associated with risk of breast cancer: A meta-analysis of observational studies. PLoS One. 2020 Jan 7;15(1):e0226745.
Messina M, Mejia SB, Cassidy A, Duncan A, Kurzer M, Nagato C, Ronis M, Rowland I, Sievenpiper J, Barnes S. Neither soyfoods nor isoflavones warrant classification as endocrine disruptors: a technical review of the observational and clinical data. Crit Rev Food Sci Nutr. 2022;62(21):5824-5885.
Michels KB, Binder N, Courant F, Franke AA, Osterhues A. Urinary excretion of sex steroid hormone metabolites after consumption of cow milk: a randomized crossover intervention trial. Am J Clin Nutr. 2019 Feb 1;109(2):402-410.
Jacobsen BK, Knutsen SF, Fraser GE. Does high soy milk intake reduce prostate cancer incidence? The Adventist Health Study (United States). Cancer Causes Control. 1998 Dec;9(6):553-7.
Messina M, Rogero MM, Fisberg M, Waitzberg D. Health impact of childhood and adolescent soy consumption. Nutr Rev. 2017 Jul 1;75(7):500-515.
Messina M, Hilakivi-Clarke L. Early intake appears to be the key to the proposed protective effects of soy intake against breast cancer. Nutr Cancer. 2009;61(6):792-8.
Vandenplas Y, Castrellon PG, Rivas R, Gutiérrez CJ, Garcia LD, Jimenez JE, Anzo A, Hegar B, Alarcon P. Safety of soya-based infant formulas in children. Br J Nutr. 2014 Apr 28;111(8):1340-60.
