Dokter Valentine Een hoog cholesterol is een bekende risicofactor voor hart-en vaatziekten. Het lichaam heeft cholesterol nodig, voor de aanmaak van hormonen, galzouten en oa vitamine D. Maar kan dit prima zelf maken! Doordat we er tegenwoordig steeds meer van binnen krijgen via onze voeding, hebben we er vaak te veel van. Dit overschot wordt opgeslagen in onze vaatwanden en leidt daar uiteindelijk tot ophopingen, die oa een hartinfarct kunnen veroorzaken.
Cholesterol is slecht oplosbaar en wordt in het bloed vervoerd in pakketjes, de zogenaamde lipoproteinen. Combinaties van vet en eiwitten. Je hebt vast wel eens gehoord van LDL en HDL. LDL (low density lipoprotein) wordt ook wel het slechte cholesterol genoemd. Het is het cholesterol dat zich ophoopt in de weefsels en je bloedvaten. HDL (high density lipoprotein), het goede cholesterol, zorgt er voor dat cholesterol van je weefsels naar de lever wordt gebracht, vanwaar het verwijderd wordt uit het lichaam.
Een hoog cholesterol kan meerdere oorzaken hebben. Sommige oorzaken zijn niet gemakkelijk te veranderen, zoals erfelijkheid, je leeftijd (met toenemende leeftijd stijgt de hoeveelheid cholesterol in je vaatwanden) en je geslacht. Onder de 50 jaar hebben mannen een hoger cholesterol, daarna hebben vrouwen hogere waarden, onder invloed van de overgang.
Maar gelukkig hoef je je, ook als je erfelijk belast bent, niet zomaar neer te leggen bij een hoog cholesterol. Er zijn namelijk ook oorzaken die te beïnvloeden zijn:
- Voeding: verminder verzadigd vet in je voeding. Verzadigd vet is doorgaans vast bij kamertemperatuur en vind je voornamelijk in dierlijke producten, maar ook in bijvoorbeeld kokosolie (lees hier meer over of kokosolie gezond is) en palmolie. Vermijd transvetten, in vlees, zuivel en bewerkte producten zoals margarine, koekjes en chips. Verminder je cholesterol inname, door voornamelijk plantaardig te eten. Cholesterol zit alleen in dierlijke producten! Eet voldoende omega-3 vetzuren (in zaden en noten, zie ook m’n eerdere artikel hierover) en zorg voor oplosbare vezels (in volle granen, peulvruchten, groenten en fruit). Deze vezels verminderen de absorptie van cholesterol.
- Stop met roken. Roken verhoogt het slechte cholesterol. Wanneer je stopt met roken is na een jaar je risico op hart- en vaatziekten gehalveerd!
- Beweeg! 5 keer per week 30 minuten stevig doorwandelen geeft al effect op je cholesterolwaarden. Het verhoogt je HDL, het goede cholesterol.
- Val af als je te zwaar bent. Overgewicht is een belangrijke risicofactor voor een hoog cholesterol en hart-en vaatziekten.
- Drink weinig alcohol. Overmatige alcohol consumptie verhoogt de cholesterolwaarden.
Een hoog cholesterol werd vroeger al snel behandeld met behulp van medicatie, met allerlei bijwerkingen tot gevolg. Maar gelukkig zijn er steeds meer behandelrichtlijnen (onder andere die van de American Heart Association) die eerst starten met het aanpassen van de leefstijl.
Als je na al deze aanpassingen toch nog een hoog cholesterol hebt en je valt in een hoog risico groep (als je al hart-en vaatziekten of diabetes hebt bijvoorbeeld) dan is behandeling met medicatie vaak wel aangewezen. Maar ook dan helpen leefstijlaanpassingen om de benodigde medicatie zo laag mogelijk te houden.
Zelf ben ik er een goed voorbeeld van dat een familiaire belasting niet hoeft te betekenen dat je altijd een hoog cholesterol hebt. Door af te vallen, meer te bewegen en onbewerkt plantaardig te eten valt mijn cholesterol nu binnen de normaalwaarden!
Overigens zijn er nog wel andere factoren die een hoog cholesterol kunnen verlagen, zoals bijvoorbeeld plantensterolen. Plantensterolen helpen de absorptie van cholesterol te verminderen. Ze worden tegenwoordig aan voedingsmiddelen zoals margarine toegevoegd. Maar zijn dus afkomstig uit planten (vaak uit soja). Ik ben van mening dat je beter een basis gezonde voeding kunt aanhouden. Onbewerkte plantaardige voeding doet wonderen voor je cholesterol spiegels!
Als je toch moet starten met medicatie, dan adviseer ik altijd om eerst te proberen je cholesterol omlaag te krijgen met rode gist rijst capsules. Hierin zit ook monacoline K, dezelfde stof als in statines (de meest gebruikte medicatie). Je hebt er vaak veel minder bijwerkingen van. Bovendien is het natuurlijker. Neem een preparaat dat 10 mg monacoline K bevat.
Mocht je toch aan de statines moeten en heb je veel last van de vaak bijkomende spierpijn? Slik dan co-enzym Q10 bij. De spierpijn treedt op doordat statines Q10, dat je ook nodig hebt voor je spieren, wegvangen. 100 mg Q10 in de vorm ubiquinol is vaak voldoende om de spierpijn te doen verdwijnen.
Bovendien helpt Q10 om de hartfunctie goed te houden.
Hopelijk heb ik je met deze informatie geholpen. Laat het me weten op mijn social media kanalen. Stuur me een DM via mijn Instagram account bijvoorbeeld. Altijd leuk om te horen dat mijn artikelen inspireren!
Literatuurverwijzingen:
Grundy SM, Stone NJ, Bailey AL, Beam C, Birtcher KK, Blumenthal RS, Braun LT, de Ferranti S, Faiella-Tommasino J, Forman DE, Goldberg R, Heidenreich PA, Hlatky MA, Jones DW, Lloyd-Jones D, Lopez-Pajares N, Ndumele CE, Orringer CE, Peralta CA, Saseen JJ, Smith SC Jr, Sperling L, Virani SS, Yeboah J. 2018 AHA/ACC/AACVPR/AAPA/ABC/ACPM/ADA/AGS/APhA/ASPC/NLA/PCNA Guideline on the Management of Blood Cholesterol: A Report of the American College of Cardiology/American Heart Association Task Force on Clinical Practice Guidelines. J Am Coll Cardiol. 2019 Jun 25;73(24):e285-e350.
https://www.nhlbi.nih.gov/files/docs/public/heart/chol_tlc.pdf
