Dokter Valentine Kokosolie is de laatste jaren een populair product geworden. Je vindt het onder andere terug in verzorgingsproducten, schoonmaakmiddelen en als ingredient om mee te koken of bakken.
Je leest vaak dat kokosolie goed zou zijn doordat het laurinezuur bevat, een middellange keten vetzuur. Dat laurinezuur zich anders zou gedragen in het lichaam dan andere verzadigde vetten.
Inderdaad zijn er enkele studies die laten zien dat kokosolie het goede (HDL-) cholesterol zou kunnen verhogen en afvallen zou kunnen stimuleren. Maar vaak wordt in deze studies kokosolie gebruikt als vervanger van boter of andere plantaardige oliën, zoals zonnebloemolie. En het is dus maar net waar je iets mee vergelijkt! Het is gezonder dan boter, maar beter is het om het helemaal weg te laten.
Onderzoeken die niet kokosolie vergelijken met andere oliën zijn vaak niet goed (dubbelblind en met een controlegroep) uitgevoerd. Zo zijn er bijvoorbeeld beschrijvende onderzoeken, die laten zien dat in populaties die kokosvetten gebruiken minder hart- en vaatziekten voorkomen. Maar deze populaties blijken ook een voornamelijk plantaardig voedingspatroon te hebben. Tja, hebben ze weinig hart- en vaatziekten omdat ze kokosolie gebruiken, of ondanks de kokosolie? Onbruikbare studies dus!
Uiteindelijk bestaat kokosolie nog steeds voornamelijk uit verzadigde vetten, waarvan we weten dat die het risico op hart- en vaatziekten verhogen. Onder andere door verhoging van het slechte (LDL-) cholesterol en door aantasting van de endotheelfunctie (de binnenwand van de bloedvaten, die bij inname van verzadigde vetten samenknijpt). Bovendien laten goede studies zien dat kokosolie kan leiden tot insulineresistentie; ongevoeligheid voor insuline, waardoor suikers niet goed meer worden opgenomen uit het bloed, wat uiteindelijk kan leiden tot diabetes type 2.
Kortom: laat kokosolie (en boter, en andere oliën) weg bij het bakken! Fruit een uitje aan in wat water en gebruik in baksels bjivoorbeeld vruchtenpuree, zoals appelmoes of banaan. Lees ook eens over hoe je olie kunt vervangen en check mijn recepten voor bananenbrood, appel-pompoen muffins, en gezonde appeltaart, allemaal zonder olie.
Gebruik jij nog kokosolie? Of heb ik je geïnspireerd om het voortaan te laten staan? Leuk als je het me laat weten via m’n social media kanalen, op Facebook en Instagram. Daar deel ik dagelijks inspiratie voor een gezonde leefstijl, naast kortingen op mijn favoriete producten en mooie winacties.
Literatuur:
Neelakantan N, Seah JYH, van Dam RM. The Effect of Coconut Oil Consumption on Cardiovascular Risk Factors: A Systematic Review and Meta-Analysis of Clinical Trials. Circulation. 2020 Mar 10;141(10):803-814.
Vijayakumar M, Vasudevan DM, Sundaram KR, Krishnan S, Vaidyanathan K, Nandakumar S, Chandrasekhar R, Mathew N. A randomized study of coconut oil versus sunflower oil on cardiovascular risk factors in patients with stable coronary heart disease. Indian Heart J. 2016 Jul-Aug;68(4):498-506.
Khaw KT, Sharp SJ, Finikarides L, Afzal I, Lentjes M, Luben R, Forouhi NG. Randomised trial of coconut oil, olive oil or butter on blood lipids and other cardiovascular risk factors in healthy men and women. BMJ Open. 2018 Mar 6;8(3):e020167.
Eyres L, Eyres MF, Chisholm A, Brown RC. Coconut oil consumption and cardiovascular risk factors in humans. Nutr Rev. 2016 Apr;74(4):267-80.
Dhanasekara CS, Nelson A, Spradley M, Wynn A, Robohm-Leavitt C, Shen CL, Kahathuduwa CN. Effects of consumption of coconut oil or coconut on glycemic control and insulin sensitivity: A systematic review and meta-analysis of interventional trials. Nutr Metab Cardiovasc Dis. 2022 Jan;32(1):53-68.
Ng CK, Chan AP, Cheng A. Impairment of endothelial function–a possible mechanism for atherosclerosis of a high-fat meal intake. Ann Acad Med Singap. 2001 Sep;30(5):499-502.
https://www.voedingscentrum.nl/nl/service/vraag-en-antwoord/gezonde-voeding-en-voedingsstoffen/is-kokosolie-gezonder-dan-zonnebloemolie.aspx
